بررسی رابطه بین رشد اقتصادی، اشتغال و صادرات در بخش کشاورزی ایران طی دوره 1340-1388

افزایش رشد اقتصادی بخش کشاورزی و توسعه صادرات آن از یک سو به عنوان اهداف اساسی در برنامه های اقتصادی کشور، و معضل بیکاری و انتظارات اشتغال زایی بخش های اقتصادی از جمله کشاورزی از سوی دیگر باعث شده است که در تدوین سیاست های بخش کشاورزی، توجه همزمان به هر سه متغیر حساس و مهم فوق از اهمیت بالایی برخوردار باشد. هدف از این مطالعه بررسی رابطه این سه متغیر در ایران است و از آمار سری زمانی 1388-1340 استفاده شده است. رابطه همزمان سه متغیر مزبور موجب انتخاب سیستم معادلات همزمان و تخمین زن 3sls گردید. نتایج به دست آمده نشانگر، تاثیر پذیری رشد بخش کشاورزی از اشتغال و بهره وری عوامل تولید می باشد. در حالی که موجودی سرمایه تاثیر معناداری بر رشد کشاورزی نداشته است. افزایش 1 درصدی اشتغال، باعث افزایش ارزش افزوده بخش کشاورزی به اندازه 1/2 درصد شده است که نشان می دهد تولید بخش کشاورزی نسبت به نیروی کار شاغل در ناحیه اول اقتصادی قرار دارد. همچنین، افزایش یک درصدی بهره وری، باعث افزایش ارزش افزوده بخش کشاورزی به اندازه 11/10 درصد شده است. برخلاف این دو سرمایه اثر معنی دار نشان نمی دهد. در تابع اشتغال هیچکدام از متغیرهای موجودی سرمایه، رشد کشاورزی و صادرات این بخش اثر معناداری بر رشد اشتغال نشان ندادند. همچنین در تابع رشد صادرات بخش کشاورزی، رشد ارزش افزوده کشاورزی، قیمت کالاهای صادراتی و بهره وری کل عوامل تولید کشاورزی به نحو معنی داری تاثیر نگذاشته است. بر اساس نتایج بدست امده جهت بالا بردن رشد ارزش افزوده کشاورزی، تمرکز بر رشد بهره¬وری به عنوان مهم ترین راهکار محسوب می شود. عدم وجود رابطه علی از رشد تولید به رشد صادرات نشان می دهد برای بالفعل کردن پتانسیل صادرات کشاورزی کشور، راهکارهای بازاریابی اهمیت بیشتری نسبت به راهکارهای تولیدی دارد.